zaterdag 18 november 2017

Buiten het boekje door Nico Baaijens

Het boek waar ik maar niet van af kan komen

In mijn (papieren) boekenkast staan een stuk of vijf gebonden boeken. Dat is alles wat mijn opruimwoede waarover ik ’t in mijn vorige column had, heeft overleefd. In mijn elektronische en online boekenverzameling daarentegen beschik ik over vele tienduizenden E-boeken. Ik kom dus niets te kort om mijn leeshonger te stillen, als u zich daarover zorgen mocht maken.
U vraagt: Wat zijn dat dan voor boeken die de kringloopdans hebben weten te ontspringen?
Wel, los van mijn eigen productie zijn dat min of meer verplichte nummers. De Bijbel bijvoorbeeld, een loodzware maar door Wikipedia overbodig geworden encyclopie, een Linux handleiding van meer dan 1300 pagina’s en een dik nostalgisch sprookjesboek met zwart-wit tekeningen dat ik als kind meermalen van kaft tot kaft heb gelezen.
Dan is er nog één prachtband die ik kan missen als kiespijn maar waar ik door de jaren heen met geen mogelijkheid van af kon komen. Een nogal zonderling verhaal dat ik hier graag in geuren en kleuren wil vertellen, als u een momentje hebt.
Het boek is getiteld Zeemansleven. Het bevat zeemansverhalen van diverse auteurs en het is tot stand gekomen onder redactie van prof. dr. H. Bergmans. De uitgever is G.F. Callenbach te Nijkerk. Ik kom er niet achter hoe oud het beduimelde boek is maar het moet van vóór 1940 zijn.
Als kind heb ik elke dag tegen de rug van dit kloeke deel aan moeten kijken. Het stond in de boekenkast bij de ontbijttafel. Het leek of dat boek me steeds toefluisterde:
‘Pak me. Bekijk me. Blader me door. Bewonder mijn tekeningen. Lees me. Herlees me.’
Op een goed moment kon ik de lokroep niet langer weerstaan. Ik pakte, bekeek, bladerde door, bewonderde de tekeningen en las en herlas de verhalen. Een sfeervolle jeugdherinnering, dat wèl.
Veel later, toen bleek dat Zeemansleven al meer dan vijf verhuizingen had overleefd, begon de rug  van dat boek in mijn boekenkast me ontzettend tegen te staan. Het herinnerde me aan vroeger. En aan al die oubollige verhalen over stoere zeelieden in hoge zeeën, onverschrokken noormannen, arme schipbreukelingen, Hollande brave hendrikken en aan de tijd dat de schepen nog van hout en de mannen van ijzer waren.
In de loop der jaren heb ik Zeemansleven vaak uitgeleend. Maar in tegenstelling tot andere boeken die ik uitleende, keerde Zeemansleven tot mijn spijt altijd weer bij mij terug. En daar stond ie dan weer met zijn vergeelde rug vanuit de boekenkast naar me te staren.
Ten einde raad heb ik Zeemansleven met nog meer ongeregeld goed op Marktplaats gezet. Voor een appel en een ei. Geen belangstelling.
‘En nou is ’t met jou gedaan’, lispelde ik toen de noodlijdende n.h. kerk in mijn dorp een rommelmarkt organiseerde om een nieuwe orgel te kunnen bekostigen.
‘Daar ga je, Zeemansleven’, dacht ik hardop en niet zonder leedvermaak. De kerk ontfermde zich over het boek en daarmee was ik er eindelijk van af.
Of toch niet? Vanaf de kansel was het me bij herhaling voorgehouden: De geest is gewillig maar het vlees is zwak. Dat dit een waarheid als een koe is, bleek toen ik met mijn vrouw een bezoek bracht aan genoemde rommelmarkt om voor weinig geld wat overbodige dingen te kopen voor het goeie doel.
Je ontkomt er niet aan als je op een rommelmarkt rondneust. Je kent dat. Of je wilt of niet,  je wordt toch aangetrokken door de vele  tweedehands boeken die daar liggen. Zo van: Ach kijk... Nijntje van Dick Bruna. En: Tarzan van de apen. En zelfs: De GVR van Roald Dahl. En daar: Het schaap Veronica van Annie M.G.
Toen viel mijn blik op de vergeelde rug van een boek dat me bekend voor kwam. U raadt het: Zeemansleven.
En ze stormden allemaal op me af: de Hollandse zeemannen, de arme schipbreukelingen, de brave hendrikken en de onverschrokken noormannen
Ach, over herinneringen gesproken. En aan de tijden toen het leven nog goed en geluk nog heel gewoon was. Wie doet zo’n boek nou weg voor een paar eurocenten? En voor ik ’t wist riep ik de kraamhouder:
‘Hé...! Wat moet dit boek kosten?’
Eerlijk waar. Ik heb het teruggekocht. In een moment van zwakte en verwarring.
En tot op de dag van vandaag staart de rug van dat vermaledijde boek me nog altijd aan vanuit mijn zo goed als lege papieren boekenkast. Hoe kom ik er echt van af?
Wie het wil hebben mag het komen halen. Maar op één voorwaarde:

Ik neem ’t niet meer terug!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten