Sutler - Richard House

Een écht literaire thriller

Titel:             Sutler

Auteur:          Richard House

Vertalers:      Anneke Bok & Nan Lenders

Pagina’s:       380

Uitgeverij:      De Geus

ISBN:            978 90 445 2818 3

NUR:             332 – thriller

Genre:           Literaire thriller

Serie:            The kills – deel 1

Recensie door Alex Hoogendoorn.

Stephen Lawrence Sutler heeft drie problemen:

1.    Er is 53 miljoen dollar verdwenen.

2.    Hij moet vluchten.

3.    Hij is niet Stephen Lawrence Sutler.

In Sutler, het eerste deel in de The kills-reeks, van Richard House wordt de lezer gezogen in een wereld vol fraude op grote schaal, schijn en bedrog, macht en overmacht. Het speelt zich af op verschillende plekken. Het boek is ingedeeld in zeven delen: Amarah, Çukurca, Narapi, Istanbul, Valetta, Grenoble en New York/Koblenz. Niet geheel onverwacht zijn dat de plekken waar het verhaal zich in die delen grotendeels afspeelt. Binnen die zeven delen bestaan dan weer hoofdstukken, genummerd als 1.1, 1.2 etc. in het eerste deel en 7.1, 7.2 etc. in het laatste. Aan het einde van elk deel weet House op een mooie manier te verwijzen naar de plaats die in het volgende deel centraal staat. Hierdoor worden die delen mooi verbonden.

Eerlijk is eerlijk: het is een boek dat ik nooit, echt nooit zou kopen als het niet zo’n pakkende cover had gehad en nieuwsgierig makende tekst op het omslag. Dat de literaire thriller genomineerd is voor de Man Booker Prize 2013 en dat het verfilmd wordt als televisieserie speelden tevens een grote rol. Verduistering van geld, oorlogsgebieden waar het heropbouwen maar moeizaam verloopt en je op moet passen geen mortier op je knar te krijgen – niet mijn ding. Maar dit boek was wél mijn ding. Als het vervolg, genaamd Gunnersen, net zo goed geschreven is, staat het bij mij op de plank.

House heeft een schrijfstijl die erg fijn leest: niet te simpel, niet te lastig. Lastige schrijfstijlen – te lange zinnen, te veel gedachtestreepjes zoals het streepje dat ik zojuist heb gebruikt, te veel bijzinnen, te beeldend beschreven of juist niet beeldend genoeg, te veel woorden die je niet elke dag tegenkomt, etc. – kunnen het leesplezier aardig bederven. De schrijfstijl van Richard House vond ik prachtig gebalanceerd. Daarbij is dit het eerste boek waarbij ik niet de neiging heb de titel “literaire thriller” door te strepen en het zelf anders te bestempelen. Dit is het eerste boek dat ik gelezen heb dat werkelijk een combinatie is van literatuur en een thriller, zoals de titel suggereert. House komt meer dan eens met mooie zinnen, gedachtegangen, onderbouwingen die het verhaal meer waarde geven. Zoals deze passage:

‘Sutlers zijn mensen die met het leger meereizen en die proviand, kleding, uniformen en versnaperingen verkopen.’

‘Wat bedoelt u?’

‘Sutler. Sutler. S-U-T-L-E-R. Dat komt van het Nederlandse “zoetelaar”. En dat komt weer van het Middelhoogduitse sudelen, bevuilen. Iemand die het vuile werk opknapt.’

De schrijver zet ook meerdere verhaallijnen in die mooi samenkomen. Zo volgen we John Jacob Ford, alias Stephen Lawrence Sutler. Maar ook Parson, schade-expert bij Gibson & Baker die door HOSCO wordt ingezet Sutler op te sporen. HOSCO is een Amerikaans bedrijf en staat voor Hospitality and Operational Support Company en is het bedrijf waarvoor Sutler werkt aan een project in het Midden-Oosten. Tussendoor komen ook de journalisten Susanna Heida en Gerhard Grüner in beeld die Sutler een lift geven naar het busstation, waar Sutler de student Eric Powell ontmoet. Als Heida en Grüner erachter zijn dat Sutler wordt gezocht, bijten ze zich erin vast hem te vinden en zo hun eigen voordeeltje mee te pakken. Later komt  mevrouw Anne Powell ook in beeld. Waarom we ineens de moeder van de student volgen, wordt later duidelijk. Het boek draait niet alleen om Sutler die wordt gezocht, maar komt juist tot leven door al die kleine dingetjes die niet veel met die achtervolging lijken (!) te hebben.

Het einde is prima, maar ik had er iets meer van verwacht. Het is een serie, dus Sutler moet op een of andere manier toegankelijk blijven om het verhaal in het volgende boek voort te zetten. Overigens suggereert de titel dat er flink wat weg wordt gemoord, maar dat gebeurt niet. Niet storend, maar wel opvallend. Hoewel het boek niet bijster spannend is, is het zo goed uitgewerkt dat het smaakt naar meer. De personages maken mooie veranderingen mee die ook in de vorm terugkomen. Terwijl Sutlers verhaal steeds maar naar de achtergrond drijft, komt het verhaal van de moeder van Eric steeds meer naar voren. Het eindigt dus niet zoals verwacht, maar wel mooi.

4,5 ster

Plot                 4,5

Leesplezier   5

Spanning      3

Schrijfstijl      4.5

Originaliteit   4,5

Psychologie 5

Kijk op thekills.nl voor aanvullende content.